Soğuk Savaş Reloaded: Trump’ın Nükleer Oyuncağı ve Dünya'nın Ayar Kaybı

Soğuk Savaş Reloaded: Trump’ın Nükleer Oyuncağı ve Dünya'nın Ayar Kaybı
Photo by KNXRT on Unsplash

“Amerika nükleer savaşa tamamen hazır!”

Donald Trump bunu söylerken yüzünde o tanıdık poker ifadesi vardı: Yani hem blöf yapıyor olabilir, hem de gerçekten savaş başlatabilir — çünkü bu adamın yüzünde “şaka yapıyorum” diye bir kas grubu yok.
İki nükleer denizaltıyı “uygun mesafeye” yolladı. Ne demek bu? Yani “o düğmeye basarsam sabahı göremezsin ama önce bir kahve içelim” diplomasisi. Putin’in eski sırdaşı Medvedev de son zamanlarda iyice Kenan Komutan’a bağladı, “her an her şeyi yakarım” modunda geziniyor. Anlayacağınız, iki adamın da elinde kibrit var — ve dünya benzinlik.

Yeni Dönem: “Mantıksızlık Politikası”

ABD’nin dış politika çerçevesi artık “barış, diyalog, uluslararası hukuk” değil. Yeni kural:
“Siz bizi kızdırırsanız, biz dünyayı yakarız. Çünkü biz deliyiz ve bununla gurur duyuyoruz.”
Trump, NATO’yu düğün masrafı gibi görüyor: Ortak ödenecek zannediyordu, cebinden para çıkınca bozuldu. Artık müttefiklik yerine “tek tabanca caydırıcılık” moduna geçti.

Bu anlayışın askeri karşılığı şu: Nükleer silahı sadece caydırmak için değil, “gözdağı dekoru” olarak da kullanabilirsin. Mesela bir yapay zekâ programı "sistemsel tehdit algıladı" diye yanlışlıkla düğmeye basarsa? Evet, işte artık onu da konuşuyoruz. Çünkü sistemler akıllanıyor ama liderler zeka testini geçemiyor.

Soğuk Savaş’tan Daha Soğuk, Çünkü Mikro Dalgada Isıtılmıyor

Hatırlarsanız Soğuk Savaş döneminde taraflar birbirine sinir olurdu ama en azından mantık diye bir şey vardı. Şimdi? Putin kendi ülkesini yasaklamaktan, Trump da Dünya Savaşı’nı reality şova çevirmekten çekinmiyor.

Klasik MAD (karşılıklı garantili imha) doktrini hâlâ kitaplarda yazıyor ama liderlerin elinde artık "MAD" değil, doğrudan "mad" — yani “deli” olan versiyonu var.

Avrupa Nerede?

Yok. Avrupa şu anda “çok endişeliyiz” evresinde. Almanya sessiz, Fransa meşgul, İngiltere Brexit sonrası hâlâ yükleme ekranında.
Çin ise Tayvan’a lazerle göz kırparken “Asya-Pasifik’te nükleer oyun istemiyoruz” gibi “Ben buradayım ama beni karıştırmayın” tadında açıklamalar yapıyor. Herkes ya kulaklarını kapatmış ya da Google Calendar’da kıyamet tarihini ileri almış durumda.

Uzmanlar Uyarıyor, Ama Kim Dinliyor?

Brookings Enstitüsü’nden Dana Shell şöyle diyor:

“2025, nükleer normların çöküş yılı olabilir. Trump, sadece Putin’e değil, gezegenin aklına da savaş açıyor.”

Kısacası, nükleer güvenlik doktrinleri artık birer romantik anı. Yapay zekânın hesaplayamayacağı tek şey: Trump gibi biri sabah 4’te uyanıp Twitter’da savaşı başlatabilir. Ve algoritma “acaba bu şaka mı?” diye kara kara düşünürken, kıtalar arası füzeler yol alıyor olabilir.

Üç Kötü Sonuç Senaryosu

  1. Diplomasi mucizesi olur, herkes oturur konuşur. (Masallarda olabilir.)
  2. Sınırlı çatışmalar çıkar, vekil savaşlar hızlanır. (Yüksek olasılık.)
  3. Yanlışlıkla kıyamet tuşuna basılır. (Korkutucu derecede mümkün.)

Yani, eskiden savaş çıkarsa “kader” derdik, şimdi savaş çıkmazsa “şans” diyoruz.

Dünyayı Akılsızlar Yönetiyorsa, Akıllı Silahlar Ne Yapsın?

Nükleer silahlar artık caydırıcı değil, TikTok dansı gibi: Etkileyici, ama ne zaman çıkacağı belli değil. Liderler basın açıklamasında savaş çıkartabilecek kadar irrasyonel ve alkış aldıkça gaza geliyorlar.
2025 yazı, muhtemelen tarihe şöyle geçecek:

“Yapay zekâ silah yapmaya çalışırken, insanlık zeka kaybı yaşadı.”

The Sun. (2025, August 2). Trump says US is 'totally prepared' for nuclear attacks after moving nuke subs closer to Russia in warning to Putin. Retrieved from https://www.thesun.ie/news/15634219/trump-us-fully-prepared-nuclear-war-russia/

The Guardian. (2025, August 2). Trump news at a glance: 'Credibility' of US economics data at risk, say experts, as president fires labor official. Retrieved from https://www.theguardian.com/us-news/2025/aug/02/trump-news-at-a-glance-credibility-of-us-economics-data-at-risk-say-experts-as-president-fires-labor-dept-official

Independent. (2025, August 2). Ukraine-Russia war latest: Trump to announce Ukraine weapons plan as UN chief visits Washington. Retrieved from https://www.independent.co.uk/news/world/europe/ukraine-russia-war-live-trump-putin-military-peace-talks-b2800081.html

Sky News. (2025, August 2). US President warns Russia with nuclear submarine deployment. Retrieved from https://news.sky.com/story/ukraine-war-latest-trump-to-announce-ukraine-weapons-plan-as-un-chief-visits-washington-12541713

Read more

Suçun Zinciri: Stalin ve İktidarın Suça Bulaştırma Mekanizması

Suçun Zinciri: Stalin ve İktidarın Suça Bulaştırma Mekanizması

Suça bulaştırma, iktidar sahiplerinin çevrelerini kendilerine bağımlı kılmak için kullandıkları en etkili stratejilerden biridir. Bu mekanizma yalnızca bireyleri değil, bütün bir toplumsal yapıyı iktidara bağlayan gizli bir sözleşme işlevi görür. İktidar, çevresine sunduğu haksız ayrıcalıklarla, küçük çıkarlarla ve zorunlu imzalarla insanları suça ortak eder, ardından bu ortaklığı bir koz olarak

By Daphne Emiroğlu
Tanrı Tarihi #30 - Quakerların Doğuşu ve Mirası

Tanrı Tarihi #30 - Quakerların Doğuşu ve Mirası

Onyedinci yüzyıl İngiltere’sinin siyasal, dini ve toplumsal çalkantıları arasında ortaya çıkan Quaker hareketi ya da kendi tercih ettikleri isimle “Dostlar Cemaati”, Avrupa’nın din tarihinde alışılmadık bir sayfa açtı. George Fox’un genç yaşta yaşadığı dinsel arayışlardan doğan bu hareket, Hıristiyanlığın kurumsallaşmış yapılarına, unvanlara, merasimlere, hiyerarşik otoriteye ve kilise

By Daphne Emiroğlu
Tanrı Tarihi #29 - Canavarın Kellesi: Din, Entrika ve Ortaçağ Mizahı

Tanrı Tarihi #29 - Canavarın Kellesi: Din, Entrika ve Ortaçağ Mizahı

Ortaçağ Avrupa’sında kraliçe olmanın bedeli, bugünün magazin dünyasında Instagram fenomeni olmanın bin kat üstüydü; çünkü “unfollow” yoktu, doğrudan kafanı gövdenden ayırıyorlardı. İskoçya Kraliçesi Mary Stuart’ın hikâyesi de bunun en kanlı, en absürt ve en kara mizah malzemesi bol örneklerinden biri. Mary, 1542’de doğar doğmaz babasını kaybetti, yani

By Daphne Emiroğlu